Prevalentie

Er is sprake van slapeloosheid wanneer er sprake is van inslaap- en doorslaapstoornissen, vroeg wakker worden. Ook kan er sprake zijn niet uitgerust wakker worden. Slapeloosheid komt bij 35-50% van de bevolking voor.

Slapeloosheid kan in 10-20% van de gevallen overdag klachten geven;

  • Verminderde aandacht, geheugen of concentratie
  • Moeheid, slaperigheid of verminderde energie
  • Fouten maken op werk of in het verkeer
  • Sociaal dysfunctioneren
  • Maag-darm klachten
  • Hoofdpijn, stemmingsstoornissen, irritatie

Uiteindelijk leidt 50% tot chronische slapeloosheid, waarbij klachten langer dan 3 maanden bestaan. 

Onderzoek naar een mogelijke oorzaak bestaat uit;

  • Slaaproutine: bedtijd, lichten uit, inslaaptijd, aantal en duur van wakker zijn, tijd van wakker worden, tijd uit bed, totale slaaptijd, ervaren slaapkwaliteit
  • Mogelijke oorzaken van slaapverstoring overdag: dutjes, lichaamsbeweging, stressfactoren, gebruik van cafeïne of alcohol
  • Niet-slaapactiviteiten in bed
  • Slaapomgeving: huisdieren, bedpartners, geluid, licht, temperatuur

Medische aandoeningen die de slaap kunnen verstoren;

  • Hoofdpijn, chronische pijn, schildklieraandoeningen, GERD (gastro-oesofageale refluxziekte), hartfalen, COPD/astma
  • Psychiatrische stoornissen - bidirectionele relatie: angststoornissen, depressie, bipolaire stoornis, middelengebruik
  • Medicatie: bètablokkers, steroïden, stimulantia, pseudo-efedrine, cafeïne in migrainemedicatie, antihistaminica, antidepressiva, andere sedativa

Symptomen van andere slaapstoornissen;

  • OSAS (obstructief slaap apneu syndroom)
  • RLS (restless legs syndrome, drang om de benen te bewegen)
  • Verstoord dag-nacht ritme (ongebruikelijke slaaptijden)

Vertraagd-slaapfasesyndroom (“nachtuil”);

  • Verlate bed- en wektijden vergeleken met conventionele tijden, leidend tot chronisch slaaptekort en/of beperkingen overdag
  • Komt vaker voor bij adolescenten
  • Behandeling met melatonine, lichttherapie en gedragsmatige aanpassingen

Behandeling

Eerste stap in de behandeling van slapeloosheid omvat het veranderen van basis slaap- en leefgewoonten;

  • Timing van alcohol- en cafeïne-inname
  • Slaapomgeving
  • Timing van lichaamsbeweging
  • Blootstelling aan licht vóór het slapengaan en tijdens de slaap
  • Vermijden van het kijken op de klok

Medicatie voor een periode van maximaal 30 dagen is een optie, ter ondersteuning van cognitieve gedragstherapie. Wij adviseren het gebruik van supplementen, valeriaan of melatonine niet.